Czy metody nauki dla kinestetyków / słuchowców / wzrokowców naprawdę działają?

Prawdopodobnie każdy z nas zetknął się z pojęciem "słuchowiec", "kinestetyk", "wzrokowiec". Być może zdarzyło Ci się nawet wypełniać specjalne testy, które miały pokazać, jaki jest Twój styl przyswajania wiedzy. Jednak czy rzeczywiście wzrokowiec nie nauczy się niczego podczas słuchania wykładu, a kinestetyk nie będzie zapamiętywał informacji, siedząc przy biurku? W tym artykule postaram się rozwiać Twoje wątpliwości związane z metodami nauki i pomóc znaleźć te, które będą dla Ciebie najlepsze.

Czy nasze mózgi naprawdę "faworyzują" tylko jeden lub dwa zmysły?

Odpowiedź brzmi: nie! I to jest dla nas wszystkich bardzo dobra wiadomość :)

Na pewnym etapie badań nad procesami uczenia i zapamiętywania faktycznie naukowcom mogło wydawać się, że mózg preferuje jedne zmysły kosztem innych. Dziś wiemy jednak, że przyswajanie wiedzy jest niezwykle skomplikowanym procesem, wymagającym współpracy wielu różnych mechanizmów i struktur mózgu. Nauka to przecież znacznie więcej niż samo zapamiętanie informacji - aby rozwiązać najprostsze nawet zadanie z biologii musisz umieć również korzystać z informacji i tworzyć pomiędzy nimi logiczne połączenia. Nawet nauka języka obcego nie ogranicza się do zapamiętania słówek - trzeba przecież zrozumieć, w jaki sposób "zbudowany" jest dany język, aby móc układać zdania i posługiwać się nimi w rozmowie.

Wszystko, co potocznie mówi się na temat wzrokowców, słuchowców czy kinestetyków, jest bardzo dużym uproszczeniem, ponieważ poznając świat korzystasz ze wszystkich dostępnych zmysłów jednocześnie! Dlatego najlepszą drogą do poznania (lub wypracowania) własnego stylu nauki będzie dla Ciebie wypróbowanie różnych metod w praktyce i sprawdzenie, które faktycznie działają.

Jak wypracować własny styl nauki? Jak sprawdzić, która metoda będzie najskuteczniejsza w Twoim przypadku?

Przede wszystkim wsłuchaj się w siebie i przeanalizuj, które metody działały u Ciebie do tej pory. Nie sugeruj się tym, czy uważałeś/uważałaś się np. za wzrokowca albo kinestetyka - spróbuj przypomnieć sobie takie sytuacje, kiedy Twoja nauka była naprawdę efektywna, a wiedza dosłownie "sama" wchodziła Ci do głowy. Czy dzieje się tak wtedy, gdy uczysz się w skupieniu przy własnym biurku, czy może wtedy, gdy pracujesz z drugą osobą? Albo w grupie? Czy wolisz, kiedy ktoś tłumaczy Ci nowe zagadnienia, czy może potrzebujesz jeszcze samodzielnie powtórzyć te informacje na głos, by lepiej zapamiętać?

W poszukiwaniu idealnej metody przyswajania wiedzy przejrzyj wszystkie techniki polecane wzrokowcom, słuchowcom i kinestetykom. Zobacz, które z nich już znasz (i lubisz), a które wydają się interesujące do przetestowania.

Metody nauki oddziałujące na zmysł wzroku

• Kolorowe notatki - pamiętaj jednak, aby tworzyć je logicznie; przepisanie treści podręcznika nie jest notowaniem! Notatki są - obok map myśli - moją ulubioną metodą przyswajania wiedzy i wiem, że można dzięki nim uczyć się szybciej, efektywniej i zapamiętywać informacje na dłużej.
• Mapy myśli - jeśli nie wiesz, jak z nich korzystać, a czujesz, że to może być metoda dla Ciebie, zajrzyj do mojego e-booka z mapami myśli na maturę z biologii. Wielką zaletą map myśli - jak i notatek - jest fakt, że zmuszają one do gruntownego zrozumienia danego tematu :)
• Kolorowe fiszki - wynotuj na nich najważniejsze informacje z danego rozdziału podręcznika. Rysowanie schematów, tabel, rysunków - możesz nawet przerysowywać je z książek, ale koniecznie ze zrozumieniem. Ważne, żeby wiedzieć, co dokładnie przedstawiają poszczególne elementy rysunku - umieć nazwać widoczne tkanki czy elementy komórki - a nie tylko odrysowywać kształty.
• Wieszanie karteczek w widocznym miejscu - jeśli jeszcze nie masz tablicy nad biurkiem, polecam Ci jej zamontowanie - to naprawdę świetne narzędzie do nauki i... organizacji czasu. A same karteczki sprawdzają się doskonale, gdy masz do zapamiętania trudną nazwę, wzór matematyczny itp. Wieszanie rysunków w widocznym miejscu - w tym przypadku nie muszą to być rysunki wykonane przez Ciebie, możesz wydrukować np. gotowe notatki z biologii maturalnej.

Metody nauki oddziałujące na zmysł słuchu

• Słuchanie wykładów/filmików - sporo materiałów z różnych dziedzin znajdziesz na YouTube. Sama nagrałam wiele filmów tworząc kurs maturalny z biologii Medream. Nauka z materiałów wideo ma tę zaletę, że zawsze czujesz się tak, jakby zostały one przygotowane specjalnie dla Ciebie - a więc tak, jakby ktoś usiadł z Tobą i tłumaczył wszystko krok po kroku.
• Słuchanie podcastów - metoda podobna do filmów, z tym że wykorzystuje wyłącznie dźwięk. Ma swoje zalety, bo podcastu możesz słuchać np. podczas biegania czy jazdy autobusem, ale dla niektórych osób brak "wizualnej" części nagrania może stanowić przeszkodę w zapamiętywaniu.
• Opowiadanie na głos treści, które przed chwilą przeczytaliśmy - to świetna metoda, stosowana zresztą nie tylko przez osoby uczące się, ale także np. przez programistów. Pomaga w rozwiązywaniu trudnych zadań, bo czasem wystarczy opowiedzieć komuś, na czym polega problem, aby wpaść na właściwy trop. Nie ma tu znaczenia, czy mówisz do człowieka, swojego psa lub kota, czy do... ulubionej maskotki. W oryginalnej wersji tej metody “słuchaczką” bywała… gumowa kaczuszka (tak, taka do kąpieli!).

Metody nauki oddziałujące na zmysł dotyku / zmysł kinestetyczny

• Angażowanie swojego ciała w proces zapamiętywania - może przybierać bardzo różne formy, zależnie od Twojej pomysłowości. Możesz np. ucząc się nazw mięśni albo kości wskazywać je w swoim ciele. Możesz również zapamiętywać różne etapy jakiegoś procesu "przypisując" je w pamięci kolejnym palcom dłoni - to sprytne rozwiązanie, bo "ściągę" w postaci własnej dłoni masz zawsze przy sobie! :)
• Chodzenie po pokoju w czasie nauki - to metoda, która wielu osobom pomaga w przyswajaniu wiedzy. Oczywiście możesz ją zmodyfikować - np. włączając odcinek podcastu albo kursu w czasie spaceru (tę metodę polecam zwłaszcza do powtórek materiału, ponieważ w przypadku tematów, które poznajesz po raz pierwszy, spacer może okazać się zbytnim "rozpraszaczem").

Czy istnieją uniwersalne metody nauki - dobre dla wszystkich?

Ułożenie "planu działania", który sprawdzi się u każdego jest niemożliwe - choćby z tego względu, że nasze organizmy działają w różnym rytmie i w różny sposób:

• Być może najlepiej zapamiętujesz informacje rano, a może skuteczniej uczysz się po południu lub wieczorem.
• Może uwielbiasz tworzyć własne notatki, a może nie przepadasz za rysowaniem i wolisz korzystać z materiałów już gotowych.
• Być może wolisz, gdy ktoś wytłumaczy Ci rozdział z podręcznika, a może wolisz samodzielnie opowiedzieć komuś, czego się nauczyłeś/nauczyłaś i w ten sposób utrwalasz wiedzę.

Istnieje jednak taka metoda, która działa U WSZYSTKICH. Co więcej: bez jej zastosowania tak naprawdę nie masz szansy na efektywne przyswajanie informacji. Tą metodą jest ZROZUMIENIE zamiast NAUKI NA PAMIĘĆ. Zwróć uwagę, że w przyrodzie każdy proces jest logiczny, a budowa komórek, tkanek, narządów i układów musi być ściśle przystosowana do ich funkcji. Gdy o tym pamiętasz i przyswajasz wiedzę zgodnie z zasadą: "jak najmniej zapamiętywania - jak najwięcej rozumienia" zwiększasz swoje szanse na maturze, ponieważ zadania w arkuszach wymagają od Ciebie właśnie praktycznego zastosowania wiedzy!

Pamiętaj o motywacji!

Pamiętaj, że Twój cel jest tak samo ważny, jak metody nauki, których użyjesz do jego osiągnięcia. Styl przyswajania wiedzy jest jak narzędzie, a cel do osiągnięcia przypomina Ci stale, po co z tego narzędzia korzystasz.

Nie mówię tu oczywiście o motywacji do nauki w danym momencie - to świetnie, jeśli ją czujesz, ale przy dobrze wytrenowanym umyśle możesz zacząć pracę z podręcznikiem albo włączyć kolejny odcinek kursu nawet wtedy, kiedy nie masz akurat szczególnej ochoty na popołudnie z biologią maturalną. Po prostu zacznij - i przekonaj się, że koncentracja oraz chęć do nauki przyjdą wtedy same.

Natomiast bardzo ważny jest główny powód, dla którego pracujesz nad sobą: zdanie matury z jak najlepszą lokatą, dostanie się na wymarzone studia (np. medycynę), praca w upragnionym zawodzie, możliwość pomagania ludziom... Mając taki cel jesteś w stanie łatwiej zmotywować się do działania nawet wtedy, kiedy po prostu (jak każdemu) zdarza Ci się słabszy dzień.

Zachęcam Cię do poszukania Twojego własnego, efektywnego stylu nauki. Liceum i przygotowania do matury będą dla Ciebie wtedy świetnym treningiem przed studiami!

---

Spodobał Ci się ten artykuł? Udostępnij go znajomym! A jeśli masz pytania, napisz do nas - być może jeden z następnych wpisów poświęcimy właśnie tematowi, który zaproponujesz :)